Mesela Yazabilirsin'in kanal yayınının bir Tagline'ı olsaydı bu "Aslında Hepimiz Kazanıyoruz" olurdu.
Öncelikle Tag (Etiket) bir Amerikan terimidir. Ama Sosyal Medya'daki etiketleme çözümü ile bizim hayatımıza da girdi. Instagram, Facebook, Youtube, Vimeo, Bloglarımız, neredeyse sosyal medya üzerinde paylaşım yaptığımız her platformda, paylaşımlarımızı etiketlemeyi artık alışkanlık haline getirdik. Etiketliyoruz, çünkü paylaştığımız içeriğe benzer bir arama yapanın karşısına çıkmak istiyoruz. Yüklediğimiz fotoğrafla, videolarla ya da yazdığımız yazılarla olabildiğince fazla insana ulaşmak istiyoruz.
İşte filmler de aynı şekilde, aynı mantıkla etiketleniyorlar. Amaç olabildiğince fazla insana ulaşmak, okuyanı etkilemek ve filmi izleyiciye olabilen en hızlı şekilde satabilmek. Bizim bildiğimiz Tag mantığından hareketle daha rahat çözebiliriz Tagline'ın ne olduğunu. Tagline yani Etiket Satırı, Amerikan Reklam sektöründe kullanılan bir terim ancak zamanla Amerikan Sinema sektöründe de yerini bulmuş. Çünkü filmler de pazarlanıyor, filmlerin de reklamı yapılıyor. Dolayısıyla Tagline (Etiket Satırı / Slogan) pazarlamacıların, reklamcıların ve film stüdyolarının, filmi satmak için kullandığı bir pazarlama aracı. Kitapların, müzik DVD'lerinin, Filmlerin, Televizyon Programlarının, Markaların, işin özünde üretilen her şeyin pazarlaması için Tagline a ihtiyacımız var.
Eğer İngiltere'de yaşıyorsan orada "End Lines" ve ya "StrapLines" şeklinde kullanılır. Belçika'da "BaseLines", Fransa'da "Signatures", İtalya'da Saldo, İngilizce'deki PayOff 'un karşılığı. Bizde ise Slogan şeklinde kullanılıyor. Bu ülkelerin tamamında da bu terim "Slogan" mantığı ile işlev görür durumda. Yine o ülkelerde de reklam ve pazarlama alanında kullanılan bir terim. Reklamcılar, filmin ekibi ve filmin şirketi bir araya gelerek, filmin temasını, tonunu, ruh halini, derdini ve seyirciye vadettiği şeyi özetlemek için en kısa ve en çarpıcı şekilde okuyanı etkileyecek bir cümle yaratıyorlar.
10 kelimeyi geçmeyen bir Tagline, doğru bir Tagline'dır diye kurallar okuyorum. Ama sonra en iyiler arasında listelenmiş bir sürü 10 kelimeden fazla kelimeyle yazılmış Tagline buluyorum. O yüzden işin özü okuyanı sıkmamak ve en kısa sürede en hızlı şekilde onu etkilemek. Eğer sen bu dikkat kapanını 20 kelimeyle hala sıkı tutmayı başarabiliyorsan öyle yap.
Genellikle bu işlem, film bittikten ve dağıtıma hazır hale geldikten sonra başlıyor. Ama bence bir filmi daha yazarken Tagline'ını yani filmin Sloganını düşünmeye başlamak lazım. Çünkü daha en başından bu filmin neyi vadettiğiyle ilgili bir sorgulamaya sokuyor insanı. Bu seni kafası karışık bir film yaratmaktan uzak tutar.
Based On True Story // Yaşanmış Bir Olaydan Alıntıdır en yaygın kullanılan Tagline. Bizim sinemamızda da çokça kullanılır. "Falanca yönetmenden nefes kesen yep yeni bir macera" mesela bu tarz da çok kullanılan bir taglinedır. Coming Soon / Pek Yakında bu da yaygın Tagline lardan biri.
"X ödüllü Dünyanın en bilmem ne filmi yakında DVD'de." bu da bir Tagline.
Ama tabi ki biz daha yaratıcı ve zeki olanlarını arıyoruz.
İşte sana en iyi 40 Tagline'ın listelendiği bir liste sunuyorum.
Ben en çok Esaretin Bedeli'nin Tagline'ınını seviyorum.
Esaretin Bedeli // The Shawshank Redemption (1994) - Amerika Eng - "Fear Can Hold You Prisoner, Hope Can Set You Free"
Tr - "Korku Seni Tutsak Eder, Umut Özgür Bırakır"
Çok ama çok iyi! Filmi inanılmaz merak etmiştim ilk okuduğumda.
Filmi izlemeyen biri için merak uyandırıcı, etkileyici. Ama izleyen için büyük bir tutarlılık ve uyum veriyor filmle ilgili.Gerçekten bu film ancak bu cümle ile özetlenebilirdi.
Mesela Yedi'nin Tagline'ı da çok etkileyici ama açık veriyor. Çünkü izleyici bir seri katilin cinayetlerinin arkasındaki sır perdesini aralamaya çalışan polisleri izlediğini biliyor ve daha afişinden bile bu seri cinayetlerin Yedi Emir üzerine işlendiğini anlıyoruz. Psikopat bir katil, Yedi Emir'e kafayı takmış ve bu günahları işleyen insanları öldürüyor. Daha izlemeden biliyorum cinayetlerin sebebini.
"Yedi" // "Seven" (1995) - Amerika
Eng - "Gluttony, Greed, Sloth, Envy, Wrath, Pride, Lust. Seven Deadly Sins. Seven Ways To Die."
Tr - " Oburluk, Açgözlülük, Tembellik, Kıskançlık, Öfke, Gurur, Şehvet. Yedi Ölümcül Günah. Ölmek İçin Yedi Yol."
Bence doğru bir strateji değil. Doğru bir Tagline değil. Bu filmin afişlerinde ve DVD'sinde yazan Tag-Line'ı. Ancak Yedi'nin 4 tane daha Tag-Line'ı var. Onları bu linkten inceleyebilirsin. http://www.imdb.com/title/tt0114369/taglines
Aslında mesele filmle ilgili çok detay veriyor olmanın, filme zarar vermesi değil. Filmle ilgili verdiğin büyük bir detayla da merakı arttırabilirsin.
Mesela Forest Gump'ın Tagline'ı gibi.
Forest Gump // Forest Gump (1994) - Amerika
Eng - "The world will never be the same once you've seen it through the eyes of Forrest Gump."
Tr - "Forest Gump'ın gözünden Dünyayı gören biri için Dünya asla eskisi gibi olmayacak"
Forest Gump, genel geçer kabul edilmiş pek çok şeyi sorgulayabileceğiniz, umut üzerine, hayat üzerine ve azim üzerine bakış açımızı değiştirebilecek bir film. Vadettiği şey bu.
Derdi de bu. Dolayısıyla bu Tagline o kadar doğru ve yerinde ki. Okuduğun zaman biliyorsun, dünyaya senden çok farklı bir şekilde bakan Forest Gump adında bir karakter var ve onun nasıl baktığını gördüğünde sende de bir şeyler değişebilir. İzleyeceğin o hayat hikayesinin kurgulanmasının amacı bu.
Tagline yazma kurallarında genellikle filmlerdeki karakterlerden ve filmle ilgi ayrıntılı detaylardan bahsedilmemesi gerektiğinin sıklıkla altı çizilir. Ama Forest Gump bunun aksinin de işe yarayacağına dair iyi bir örnek.
Bizim sinemamızdan Kuyu ne diyor afişinde?
Kuyu // The Well (1968) - Türkiye
Eng - "Treat women well." / Surat Al-Nisa, The Qur'an 19th Verse.
Tr - "Kadınlara İyilikle Davranın" / Kuran-ı Kerim Nisa Suresi 19. Ayet"
Çok yerinde, çok doğru bir hamle değil mi?
Metin Erksan Benim çok saygı duyduğum bir Yazar ev Yönetmendi. Ölmemiş olsaydı belki bir yolunu bulup, Yazar&Yönetmen'in deneyim aktarımı bölümünde kanalımda onu ağırlayabilirdim. Çok kıymetli ve zeki bir entellektüel. Sineması inanılmaz. Ve neredeyse o yıllarda afiş üzerinde slogan yani Tagline kullanan tek Türk Yönetmen.
Gerçek bir iletişim uzmanı aynı zamanda bence.
Düşünsenize, yazan bir yönetmensiniz, ve çoğunluğu müslüman ülkede üretiyorsunuz. Kadın-Erkek ilişkileri üzerinde ciddi incelemeleriniz var. O zamanlarda, özellikle köylerde ağalık sistemi altında ezilen kadınların sesini duyurmak, modern dünyada bile Kadın'ın yaşadığı baskının altını çizmek için filmler yazıyor ve çekiyorsunuz. 1968 senesinde bir gazete haberini okuyor ve buna sessiz kalmamak, herkese duyurmak, bu çaresizliğin önüne geçmek istiyor ve Kuyu'yu yazıyorsunuz. Filmi bitirip seyirciye sunarken de Kuran-ı Kerim'den bir ayet yazıyorsunuz afişe. Afişteki o yazıyı Metin Erksan'ın bizzat seçtiğine o kadar eminim ki.
Kırsalda, ruhlarının beslenebildiği tek şey inançları olan, dine olan bağlılıklarıyla yaşayan bir grup insanın içindeki dini cehaleti görmüş olmalı. Çoğunluğu müslüman olan bir ülkede, erkeklerimizin kadınlarımıza yaşattığı şeyleri gördüğünde, Kuran'a o kadar da hakim olmadıklarını düşünmüş olmalı, onlara Kuran'daki kadınlarla ilgil incelikli ve saygılı ayetlerden biri ile hatırlatma yapmak istemiş olmalı ki afişe bunu yazmış.
Çok zekice. Çok yerinde.
Bir filmin birden çok tagline ı olabilir. Hangisini kullanacağın, üzerine yazacağın ürüne, o ürünlerin sunulacağı ülkeye, bölgeye, sunulacağı insanların algısına göre değişebilir. Bazı filmlerin tek bir tane olabilir. Bazılarının 10a yakın tagline ı olabilir. Bazılarının zaten hiç yok. Özellikle bizim sinamamızda.
Özellikle okuduğun tagline ların arasında izlediğin ve hakim olduğun filmlere ait olanlar, kafandaki tagline yazma mantığını iyice pekiştirecektir.
Hatta sana tavsiyem, çok sevdiğin ama Tagline ı yazılmamış filmler seç. Türk sinemasının eredeyse tamamının Tagline ı bir sloganı yok. Onlara kendin Tagline yazmaya çalış. Yazdığın Tagline ları yazdığın o filmi bile eşine dostuna oku ve hangi filmden bahsettiğini anlamaya çalışsınlar. Müthiş işe yarıyor. Ben pratiğimi hep o şekilde yaptım.
Aynı pratiği Log-line ve Story -Line için de uygulayabilirsin.
Bu arada, Tagline ve Logline birbirine çok karıştırılıyor. İlk araştırmaya başladığım zamanlarda okuduğum içeriklerin tamamında bu karışıklığı gidermenin derdindeydi insanlar. Bu sebeple iyice ayrımı oturtalım diye Logline ve Storyline'ı anlattığım sonraki 2 videoda tek bir film kullanmayı planlıyorum. Seçtiğim film Schindler'in Listesi.
Schindler's List // Schindler'in Listesi (1993) - Amerika
Eng - "Whoever Saves One Life, Saves The World Entire"
Tr - " Her Kim Ki Bir Hayatı Kurtarır, Dünyanın Tamamını Kurtarır"
Comments